Khái quát

• Một trong các nguyên tắc về tổ chức hoạt động xét xử của toà án là Nguyên tắc tiếng nói và chữ viết dùng trong tố tụng dân sự
• Ở nước ta có tới trên 50 dân tộc, trong nhiều vụ việc dân sự có thể có đương sự là người thuộc các dân tộc khác nhau. Để thực hiện được việc xét xử, tiếng nói, chữ viết dùng trong tố tụng dân sự phải thống nhất.
• Đây là vấn đề không những có ý nghĩa về pháp lý mà còn có ý nghĩa cả về chính trị.
• Do vậy, tiếng nói chữ viết dùng trong tố tụng dân sự được pháp luật quy định là một nguyên tắc của tố tụng dân sự.

• Nội dung của nguyên tắc tiếng nói và chữ viết dùng trong tố tụng dân sự xác định tiếng nói chữ viết dùng trong lĩnh vực này là tiếng Việt, công dân thuộc các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình, trong trường hợp có người không sử dụng được tiếng Việt thì phải có phiên dịch.
• Ngoài ra, người khuyết tật nghe, nói hoặc khuyết tật nhìn có quyền dùng ngôn ngữ, ký hiệu, chữ dành riêng cho người khuyết tật; trường hợp này phải có người biết ngôn ngữ, ký hiệu, chữ dành riêng cho người khuyết tật để dịch lại.

Cơ sở pháp lý

• Nguyên tắc tiếng nói, chữ viết dùng trong tố tụng dân sự được quy định ngay từ Hiến pháp năm 1946 (Điều 66) nhưng chỉ ở mức sơ khai.
• Sau đó, nguyên tắc này đã dược quy định tại Điều 7 Pháp luật tố tụng giải quyết các vụ án dân sự, Pháp luật giải quyết các tranh chấp lao động; Điều 8 Pháp luật tố tụng giải quyết các vụ án kinh tế, v.v.
• Hiện nay, nguyên tắc này được quy định tại Điều 15 Luật tổ chức Toà án Nhân dân năm 2014 và Điều 20 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
• Các điều luật này đã ghi nhận đầy đủ các nội dung của nguyên tắc tiếng nói, chữ viết dùng trong tố tụng.